Nú liggur fyrir Alþingi frumvarp þar sem kveðið er á um að auka kristinfræðikennslu í grunnskólum. Öllum er heimilt að senda inn umsagnir og Kirkjublaðið.is sendi sína umsókn í gær.
Kirkjublaðið.is hvetur alla sem telja sér málið skylt til að senda inn umsögn og leggja því þar með lið. Á engan hátt er verið að vega að almennri trúarbragðafræðslu í grunnskólum en sú fræðsla mun áfram verða innt af hendi. Aðeins er verið að styrkja stöðu kristinfræðikennslu í grunnskólunum vegna hins kristna bakgrunns þjóðarinnar; sögu og samfélags.
Umsagnir um frumvarpið skal senda á netfangið: nefndasvid@althingi.is
Hér fer umsögnin sem Kirkjublaðið.is sendi nefndasviði Alþingis í gær:
Reykjavík 8. nóvember 2023
Allsherjar- og menntamálanefnd Alþingis Þingskjal 142, mál nr. 141
Efni: Frumvarp til laga um breytingu á lögum um grunnskóla nr. 91/2008 (kristinfræðikennsla).
Þingskjal 47, mál nr. 47.
Kirkjublaðið.is hvetur háttvirt Alþingi til að samþykkja frumvarp til laga um breytingu á lögum um grunnskóla, nr. 91/2008 (kristinfræðikennsla) með vísan til rökstuðnings í eftirfarandi umsögn sem og með vísan til fyrri umsagnar um sama mál nr. 141. á þingskjali 142 á 151. löggjafarþingi.
Eftirfarandi rök eru færð fyrir þessu sjónarmiði:
- Frumvarpið felur í sér að áhersla sé lögð á kristinfræðikennslu í grunnskólum og komi hún framar í forgangsröð en almenn trúarbragðafræðsla. Það er ekki undravert og má benda á stjórnarskrárákvæði um þjóðkirkjuna því til stuðnings: „Hin evangeliska lúterska kirkja skal vera þjóðkirkja á Íslandi, og skal ríkisvaldið að því leyti styðja hana og vernda.” 33/1944: Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands | Lög | Alþingi (althingi.is) Hluti af þeim stuðningi er að mati Kirkjublaðsins.is augljóslega sú að sjá til þess að fræðsla um kristna trú sé höfð í öndvegi í skólakerfinu.
- Um 70% þjóðarinnar tilheyra kristnum trúfélögum. Trúfélög – Hagstofa Íslands
- Drjúgur meirihluti innflytjenda og flóttafólks kemur frá kristnum þjóðum, rómversk-kaþólskum. Þegar af þeirri ástæðu er brýnt að frætt sé sérstaklega um kristna trú í skólum landsins. Í mörgum tilvikum er rómversk-kaþólsk trú mjög svo sterklega samofin vitund einstaklingsins um sjálfan sig og samfélag sitt.
- Trúar- og menningararfur Íslendinga byggir fyrst og fremst á kristnum grunni. Undir það er tekið í lögum um grunnskóla þar sem lögð er áhersla á að skólastarfið skuli mótast meðal annars af „kristinni arfleifð íslenskrar menningar.” 91/2008: Lög um grunnskóla | Lög | Alþingi (althingi.is) Rökrétt afleiðing þessa er að kristinfræðikennslu ætti að vera gert hærra undir höfði en nauðsynlegri grunnfræðslu um önnur trúarbrögð.
- Efla þarf menningarlæsi og hluti af því er að ungmenni séu vel heima í hinum kristna menningararfi Íslands og Vesturlanda. Aukið vægi kristinfræðikennslu væri liður í því.
- Sérstaklega skal bent á almennt menningarlæsi, myndlæsi, á hinn íslenska myndlistararf og er þá ekki undan skilinn bókmenntaarfur þjóðarinnar. List og kirkja hafa haldist í hendur svo öldum skiptir. Kirkja og ýmsar samfélagslegar stofnanir hafa gætt menningararfs þjóðarinnar vítt og breitt um landið og þjóðin má ekki verða ólæs á hann og þá sögu og sjálfsskilning þjóðar sem í honum felst.
- Leidd hafa verið rök að því að almennri þekkingu á kristnum menningararfi þjóðarinnar hafi hrakað og er því full ástæða til að efla fræðslu í grunnskólum um kristna trú án þess að nokkurri rýrð sé varpað á önnur trúarbrögð. Löggjafinn verður að sjá til þess að menningararfi þjóðarinnar sé fullur sómi sýndur.
- Nýlega var lögð fram könnun um þjóðtrú og trú Íslendinga. Þar kom meðal annars fram að breyting hefur orðið á viðhorfi landans til kristinnar trúar. Rannsakandi nefndi meðal annars sem ástæðu að í skólunum væri „minni áhersla á kristna trú en var fyrr á árum.“ Færri en áður trúa á persónulegan guð sem hægt er að biðja til – RÚV.is (ruv.is)
- Loks skal á það bent að grunnskólar hafa lögum samkvæmt 91/2008: Lög um grunnskóla | Lög | Alþingi (althingi.is) það hlutverk „að stuðla að alhliða þroska allra nemenda og þátttöku þeirra í lýðræðisþjóðfélagi sem er í sífelldri þróun.“ Í kristnum fræðum er jafnrétti og mannvirðing í miklum metum sem og lýðræði ásamt umburðarlyndi fyrir öðrum skoðunum. Þar er efst á blaði náungakærleikur.
Virðingarfyllst,
Hreinn S. Hákonarson,
ritstjóri Kirkjublaðsins.is,
pastor emeritus,
hreinnhak@gmail.com
Nú liggur fyrir Alþingi frumvarp þar sem kveðið er á um að auka kristinfræðikennslu í grunnskólum. Öllum er heimilt að senda inn umsagnir og Kirkjublaðið.is sendi sína umsókn í gær.
Kirkjublaðið.is hvetur alla sem telja sér málið skylt til að senda inn umsögn og leggja því þar með lið. Á engan hátt er verið að vega að almennri trúarbragðafræðslu í grunnskólum en sú fræðsla mun áfram verða innt af hendi. Aðeins er verið að styrkja stöðu kristinfræðikennslu í grunnskólunum vegna hins kristna bakgrunns þjóðarinnar; sögu og samfélags.
Umsagnir um frumvarpið skal senda á netfangið: nefndasvid@althingi.is
Hér fer umsögnin sem Kirkjublaðið.is sendi nefndasviði Alþingis í gær:
Reykjavík 8. nóvember 2023
Allsherjar- og menntamálanefnd Alþingis Þingskjal 142, mál nr. 141
Efni: Frumvarp til laga um breytingu á lögum um grunnskóla nr. 91/2008 (kristinfræðikennsla).
Þingskjal 47, mál nr. 47.
Kirkjublaðið.is hvetur háttvirt Alþingi til að samþykkja frumvarp til laga um breytingu á lögum um grunnskóla, nr. 91/2008 (kristinfræðikennsla) með vísan til rökstuðnings í eftirfarandi umsögn sem og með vísan til fyrri umsagnar um sama mál nr. 141. á þingskjali 142 á 151. löggjafarþingi.
Eftirfarandi rök eru færð fyrir þessu sjónarmiði:
- Frumvarpið felur í sér að áhersla sé lögð á kristinfræðikennslu í grunnskólum og komi hún framar í forgangsröð en almenn trúarbragðafræðsla. Það er ekki undravert og má benda á stjórnarskrárákvæði um þjóðkirkjuna því til stuðnings: „Hin evangeliska lúterska kirkja skal vera þjóðkirkja á Íslandi, og skal ríkisvaldið að því leyti styðja hana og vernda.” 33/1944: Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands | Lög | Alþingi (althingi.is) Hluti af þeim stuðningi er að mati Kirkjublaðsins.is augljóslega sú að sjá til þess að fræðsla um kristna trú sé höfð í öndvegi í skólakerfinu.
- Um 70% þjóðarinnar tilheyra kristnum trúfélögum. Trúfélög – Hagstofa Íslands
- Drjúgur meirihluti innflytjenda og flóttafólks kemur frá kristnum þjóðum, rómversk-kaþólskum. Þegar af þeirri ástæðu er brýnt að frætt sé sérstaklega um kristna trú í skólum landsins. Í mörgum tilvikum er rómversk-kaþólsk trú mjög svo sterklega samofin vitund einstaklingsins um sjálfan sig og samfélag sitt.
- Trúar- og menningararfur Íslendinga byggir fyrst og fremst á kristnum grunni. Undir það er tekið í lögum um grunnskóla þar sem lögð er áhersla á að skólastarfið skuli mótast meðal annars af „kristinni arfleifð íslenskrar menningar.” 91/2008: Lög um grunnskóla | Lög | Alþingi (althingi.is) Rökrétt afleiðing þessa er að kristinfræðikennslu ætti að vera gert hærra undir höfði en nauðsynlegri grunnfræðslu um önnur trúarbrögð.
- Efla þarf menningarlæsi og hluti af því er að ungmenni séu vel heima í hinum kristna menningararfi Íslands og Vesturlanda. Aukið vægi kristinfræðikennslu væri liður í því.
- Sérstaklega skal bent á almennt menningarlæsi, myndlæsi, á hinn íslenska myndlistararf og er þá ekki undan skilinn bókmenntaarfur þjóðarinnar. List og kirkja hafa haldist í hendur svo öldum skiptir. Kirkja og ýmsar samfélagslegar stofnanir hafa gætt menningararfs þjóðarinnar vítt og breitt um landið og þjóðin má ekki verða ólæs á hann og þá sögu og sjálfsskilning þjóðar sem í honum felst.
- Leidd hafa verið rök að því að almennri þekkingu á kristnum menningararfi þjóðarinnar hafi hrakað og er því full ástæða til að efla fræðslu í grunnskólum um kristna trú án þess að nokkurri rýrð sé varpað á önnur trúarbrögð. Löggjafinn verður að sjá til þess að menningararfi þjóðarinnar sé fullur sómi sýndur.
- Nýlega var lögð fram könnun um þjóðtrú og trú Íslendinga. Þar kom meðal annars fram að breyting hefur orðið á viðhorfi landans til kristinnar trúar. Rannsakandi nefndi meðal annars sem ástæðu að í skólunum væri „minni áhersla á kristna trú en var fyrr á árum.“ Færri en áður trúa á persónulegan guð sem hægt er að biðja til – RÚV.is (ruv.is)
- Loks skal á það bent að grunnskólar hafa lögum samkvæmt 91/2008: Lög um grunnskóla | Lög | Alþingi (althingi.is) það hlutverk „að stuðla að alhliða þroska allra nemenda og þátttöku þeirra í lýðræðisþjóðfélagi sem er í sífelldri þróun.“ Í kristnum fræðum er jafnrétti og mannvirðing í miklum metum sem og lýðræði ásamt umburðarlyndi fyrir öðrum skoðunum. Þar er efst á blaði náungakærleikur.
Virðingarfyllst,
Hreinn S. Hákonarson,
ritstjóri Kirkjublaðsins.is,
pastor emeritus,
hreinnhak@gmail.com
