Biskupskosning er á næsta leiti og valið stendur á milli tveggja einstaklinga. Enginn efast um að biskupinn þurfi að vera kristin manneskja.
Forsetakosning er líka á döfinni í sumarbyrjun. Engin krafa er gerð um að forsetinn sé kristinnar trúar.
Nú er kveðið á um það í stjórnarskrá hvaða kirkja skuli vera þjóðkirkja Íslands. Það er sú evangeliska lútherska og ríkisvaldinu ber að styðja hana og vernda.
Meirihluti þjóðarinnar tilheyrir þjóðkirkjunni – og drjúgur meirihluti tilheyrir kristnum trúfélögum.
Kristin trú og viðhorf hafa mótað menningu okkar um aldir og geta sennilega flestir tekið undir það.
Nú má spyrja: Á forseti að vera kristinnar trúar? Því er hægt að svara neitandi með gildum rökum. Það er trúfrelsi í landinu. Forseti má vera trúlaus ef hann vill. Vera ásatrúar eða múslími. Eða þá kristinn.
Svo má spyrja: Væri betra ef hann væri kristinnar trúar? Eflaust gætu margir svarað því að svo væri en aðrir svöruðu kannski sem svo að það skipti ekki máli því að ólíklegt sé að mál komi upp í starfi forsetans þar sem trú skipti sköpum. Aðalatriðið sé að forsetinn sé heilsteypt manneskja og grandvör.
Myndi kristin manneskja fremur svara spurningunni játandi um hvort betra sé að forseti sé kristinnar trúar eða ekki?
Eða myndi kristin manneskja svara sem svo að það skipti ekki máli? Hvernig mætti vega slíkt svar og meta?
Fólk sem aðhyllist trú af hvaða tagi sem er myndar gjarnan félag um trú sína, trúfélag. Eins og í öllum félögum þá er þar að finna vissan kjarna sem sameinar félagsmenn þó að þá geti greint um eitt og annað sem snýst um túlkun og þess háttar. Félagsmenn vilja að félagið sé öflugt og að sem flestir tilheyri því. Þykir vænt um ef félagsmenn komast til vegs og virðingar. Bera út hróður félagsins og eru stoltir af þeim félögum sem skara fram úr.
Nú kunna aðrir þó kristnir séu að svara spurningunni um trú forsetans með þeim hætti að vissulega væri það betra að hann væri kristinnar trúar – ólíklegt er að þeir teldu það verra – en það væri ekki sanngjarnt að gera þá kröfu á hendur honum þar sem samfélagið sé svo fjölbreytilegt og gjörbreytt frá því sem 62. grein stjórnarskrárinnar endurspeglar – en þá var nánast öll þjóðin innan þjóðkirkjunnar. Samfélagið sé orðið svo veraldlegt og trú sé algjört einkamál fólks eins og sjúkraskrá þess. Auk þess leggi þjóðkirkjan áherslu á að hún þjóni öllum og spyrji ekkert um trúfélagaaðild. Þú færð sömu þjónustu frá henni hvort sem þú greiðir félagsgjald til hennar eða ekki. Þá skikkar lagabókstafurinn hana til að halda úti vígðri þjónustu um allt land svo allir landsmenn geti notfært sér hana. Hún er öllum opin eins og Þjóðskrá. Og engum komi það við hvort þú notfærir þér þessa þjónustu eða ekki.
Það er margt sem fólk horfir til þegar komið er að því að kjósa og ekki verður farið ofan í saumana á því hvað ræður úrslitum þegar einn er valinn umfram aðra. Ekki er ólíklegt að atkvæði falli á þann frambjóðanda hverju sinni sem kjósandi finnur að hann eigi samleið með umfram aðra. Það þarf ekki endilega að vera eitthvert eitt atriði, til dæmis hvort frambjóðandinn sé kristinnar trúar eða ekki. Margt getur nefnilega skotið stoðum undir samleiðina: lífsreynsla, framkoma, viðhorf til lands og þjóðar, lífsskoðun hvort heldur mótuð af einhverri trú eða heimspeki, persónuleiki, myndugleiki, heiðarleiki, einlægni, réttlætiskennd, pólitísk skoðun, sannsögli o. s. frv.
Má telja líklegt að kristinn maður velti ögn vöngum þegar kosturinn væri sá að velja á milli kristinnar manneskju og ásatrúarmanneskju/hindúa/múslíma í embætti forseta Íslands enda þótt hann teldi þá síðarnefndu búa yfir góðum mannkostum og geta sinnt þeim skyldum sem embættið krefst?
Skiptir trú og lífsskoðun einhverju máli í þessu sambandi?
Kannski verður ekki komist hjá því að draga fólk í dilka í forsetakosningum þar sem um er að ræða persónukjör. Háttvirir kjósendur rýna í manneskjuna, kosti hennar og galla. Þar koma til hvort tveggja málefnaleg sjónarmið og ómálefnaleg.
Er ólíklegt að eftirfarandi hugsun skjóti upp kolli í huga kristins manns þó að glaður styðji hann trúfrelsi og fjölbreytilegt samfélag?
Forsetaefni mitt er búið ýmsum kostum sem ég er mjög svo sáttur við og auk þess aðhyllist það kristna trú eða hallast að henni frekar en ekki. Það er að minnsta kosti ekki verra.
Eða hvað?
Biskupskosning er á næsta leiti og valið stendur á milli tveggja einstaklinga. Enginn efast um að biskupinn þurfi að vera kristin manneskja.
Forsetakosning er líka á döfinni í sumarbyrjun. Engin krafa er gerð um að forsetinn sé kristinnar trúar.
Nú er kveðið á um það í stjórnarskrá hvaða kirkja skuli vera þjóðkirkja Íslands. Það er sú evangeliska lútherska og ríkisvaldinu ber að styðja hana og vernda.
Meirihluti þjóðarinnar tilheyrir þjóðkirkjunni – og drjúgur meirihluti tilheyrir kristnum trúfélögum.
Kristin trú og viðhorf hafa mótað menningu okkar um aldir og geta sennilega flestir tekið undir það.
Nú má spyrja: Á forseti að vera kristinnar trúar? Því er hægt að svara neitandi með gildum rökum. Það er trúfrelsi í landinu. Forseti má vera trúlaus ef hann vill. Vera ásatrúar eða múslími. Eða þá kristinn.
Svo má spyrja: Væri betra ef hann væri kristinnar trúar? Eflaust gætu margir svarað því að svo væri en aðrir svöruðu kannski sem svo að það skipti ekki máli því að ólíklegt sé að mál komi upp í starfi forsetans þar sem trú skipti sköpum. Aðalatriðið sé að forsetinn sé heilsteypt manneskja og grandvör.
Myndi kristin manneskja fremur svara spurningunni játandi um hvort betra sé að forseti sé kristinnar trúar eða ekki?
Eða myndi kristin manneskja svara sem svo að það skipti ekki máli? Hvernig mætti vega slíkt svar og meta?
Fólk sem aðhyllist trú af hvaða tagi sem er myndar gjarnan félag um trú sína, trúfélag. Eins og í öllum félögum þá er þar að finna vissan kjarna sem sameinar félagsmenn þó að þá geti greint um eitt og annað sem snýst um túlkun og þess háttar. Félagsmenn vilja að félagið sé öflugt og að sem flestir tilheyri því. Þykir vænt um ef félagsmenn komast til vegs og virðingar. Bera út hróður félagsins og eru stoltir af þeim félögum sem skara fram úr.
Nú kunna aðrir þó kristnir séu að svara spurningunni um trú forsetans með þeim hætti að vissulega væri það betra að hann væri kristinnar trúar – ólíklegt er að þeir teldu það verra – en það væri ekki sanngjarnt að gera þá kröfu á hendur honum þar sem samfélagið sé svo fjölbreytilegt og gjörbreytt frá því sem 62. grein stjórnarskrárinnar endurspeglar – en þá var nánast öll þjóðin innan þjóðkirkjunnar. Samfélagið sé orðið svo veraldlegt og trú sé algjört einkamál fólks eins og sjúkraskrá þess. Auk þess leggi þjóðkirkjan áherslu á að hún þjóni öllum og spyrji ekkert um trúfélagaaðild. Þú færð sömu þjónustu frá henni hvort sem þú greiðir félagsgjald til hennar eða ekki. Þá skikkar lagabókstafurinn hana til að halda úti vígðri þjónustu um allt land svo allir landsmenn geti notfært sér hana. Hún er öllum opin eins og Þjóðskrá. Og engum komi það við hvort þú notfærir þér þessa þjónustu eða ekki.
Það er margt sem fólk horfir til þegar komið er að því að kjósa og ekki verður farið ofan í saumana á því hvað ræður úrslitum þegar einn er valinn umfram aðra. Ekki er ólíklegt að atkvæði falli á þann frambjóðanda hverju sinni sem kjósandi finnur að hann eigi samleið með umfram aðra. Það þarf ekki endilega að vera eitthvert eitt atriði, til dæmis hvort frambjóðandinn sé kristinnar trúar eða ekki. Margt getur nefnilega skotið stoðum undir samleiðina: lífsreynsla, framkoma, viðhorf til lands og þjóðar, lífsskoðun hvort heldur mótuð af einhverri trú eða heimspeki, persónuleiki, myndugleiki, heiðarleiki, einlægni, réttlætiskennd, pólitísk skoðun, sannsögli o. s. frv.
Má telja líklegt að kristinn maður velti ögn vöngum þegar kosturinn væri sá að velja á milli kristinnar manneskju og ásatrúarmanneskju/hindúa/múslíma í embætti forseta Íslands enda þótt hann teldi þá síðarnefndu búa yfir góðum mannkostum og geta sinnt þeim skyldum sem embættið krefst?
Skiptir trú og lífsskoðun einhverju máli í þessu sambandi?
Kannski verður ekki komist hjá því að draga fólk í dilka í forsetakosningum þar sem um er að ræða persónukjör. Háttvirir kjósendur rýna í manneskjuna, kosti hennar og galla. Þar koma til hvort tveggja málefnaleg sjónarmið og ómálefnaleg.
Er ólíklegt að eftirfarandi hugsun skjóti upp kolli í huga kristins manns þó að glaður styðji hann trúfrelsi og fjölbreytilegt samfélag?
Forsetaefni mitt er búið ýmsum kostum sem ég er mjög svo sáttur við og auk þess aðhyllist það kristna trú eða hallast að henni frekar en ekki. Það er að minnsta kosti ekki verra.
Eða hvað?
